Termania - Geselska baza za novi grško-slovenski slovar (Λ-Μ)

ὁράω in ὁρόω ep. in ὁρέω ion. in ὅρημι ajol.

Et.: iz *ϝορά-ω, to pa domnevno iz *ϝορᾱ-i̯ω, iz ide. *u̯órah2, to pa iz kor. *u̯or-, *u̯er- 'opažati', 'dojemati', 'čuvati', 'varovati'; prim. lat. vereor 'strahoma pričakovati', 'bati se', sl. varovati, varen, varnost, got. war 'previden', wardja 'čuvaj', stvnem. wara 'pozornost', war, giwar 'previden', 'pozoren', 'pazljiv', giwāra 'varnost', biwarōn 'varovati', 'paziti', warto 'čuvaj', nem. bewahren 'varovati', 'paziti', 'ohraniti', 'očuvati', Warte 'straža', warten 'oprezati', 'prežati', 'pričakovati', 'čakati', ang. beware

G.: impf. ἑώρων || fut. ὄψομαι || aor. εἶδον || pf. ἑώρακα || pass. pf. ἑώραμαι, ὦμμαι || pass. aor. ὤφθην || pass. fut. ὀφθήσομαι || adi. verb. ὁρατός, ὀπτός, ὀπτέον || ep. ὁρόω ὁρόω, ὁράᾳς, ὁρόωσι || opt. ὁρόῳτε || pt. ὁρόων, ὁρόωσα || med. ind. 2. os. sg. ὅρηαι || med. ind. 2. os. pl. ὁράασθε || med. inf. ὁράασθαι || med. impf. ὁρόωντο || act. 3. os. sg. ὅρα || med. 3. os. sg. ὁρᾶτο || fut. 2. os. sg. ὄψεαι || pf. ὄπωπα || plpf. ὀπώπεε, ὀπώπει || ion. ὁρέω ὁρέω || ind. praes. 1. os. pl. ὁρέομεν || ind. praes. 3. os. pl. ὁρέουσι || pt. ὁρέων, ὁρέουσα, ὁρέον || impf. ὥρεον || med. praes. ind. ὁρέομαι || med. cj. ὁρέομαι || med. pt. ὁρεόμενος || med. impf. ὡρεόμην

A. act. vidim

1. intr. morem videti, gledam, zrem, motrim

2.

a) pos.
1 abs. ὁρᾷς; vidiš? = lat. viden'?, videsne?
2 pt. ὁρῶν na svoje oči
        • ὁρῶντα λέγω kar jasno vidim tj. govorim resnico

b) s praep.
        • εἴς τι na kaj
        • εἴς τινα na koga
        • πρός τι upiram oči v kaj
        • πρὸς τὰ χρηστά gledam na
        • κατά τι gledam dol na kaj
        • ἐπὶ πόντον tja na morje

c) gledam, pazim, čuvam se, trudim se, sem v skrbeh
        • ὅπως da
        • ὅπως μή da ne
        • εἰ če, ali

č) φίλως ὁράω rad vidim, da

d) o krajih obrnjen sem, ležim
        • τὸ τεῖχος ὁρᾷ εἰς τὴν θάλασσαν
        • τὸ τεῖχος ὁρᾷ πρὸς τὴν θάλασσαν

3. trans.

a) s τί, τινά ali s pt. vidim, zagledam, opazim, zapazim
        • τί
        • τινά
        • ὡς εἶδε τὸν Κλέαρχον διελαύνοντα ko je opazil, da Klearh jaha
        • φῶς ὁρῶ živim
        • οὐκέτι ὄψομαι mrtev bom

b) obiskujem koga, srečujem se s kom, shajam se s kom

c) duševno spoznam, opazim, razumem

č) doživim
        • ταύτην ἡμέραν

d) oskrbim komu kaj
        • τινί τι

B. pass. viden sem, vidijo me, pokažem se

1. subst.
        ➞ subst. pt. praes. med.-pass. neutr. pl. ὁρώμενα, τά vse, kar se vidi, vse vidno

2. s pt.
        • ὤφθη φεύγων videli so, da je bežal

Vir: Geselska baza za novi grško-slovenski slovar (Λ-Μ) - Matej Hriberšek in sodelavci: Gardina, Yoshinaka Gerl, Iljaš, Keršič, Pikl, Pintarič, Kus, Šiškovič, Škraban

Komentiraj slovarski sestavek