ὅς2, ἥ, ὅ
pron. relat.
Et.: iz ide. *i̯os, *i̯ā, *i̯o-d (ide. zaimenska osnova *i̯o-); prim. stind. yáḥ, yá (ā), yád 'kateri', av. yō, yā 'kateri', sl. njega, nje, njemu itd.
●
Obl. ion. vedno
τό
||
gen.
οὗ, ἧς
||
ep.
ὅο, ὅου, ἕης
||
ion.
τοῦ, τῆς, τοῦ
||
dat. pl.
οἷς, αἷς
||
ep.
οἷσιν, ᾗσι in ᾗς
||
ion.
τοῖς, ταῖς
||
poleg tega
ὅστε
||
ep.
ὅτε, ἥτε
||
dor.
ἅτε
||
nom. pl. neutr.
ἅτε
||
acc. pl. fem.
τάστε
1.
kateri, katera, katero, ki
pos. pomni:
•
ἔστιν ὅς
marsikateri
•
εἰσὶν οἵ
nekateri
•
οὐδεὶς ὃς οὐχί
vsakdo
2.
•
οὗ
kje, kdaj
•
ἀφ' οὗ, ἐξ οὗ
odkar, potem ko
•
ἐν ᾧ
dokler, medtem ko
•
εἰς ὅ, μέχρι οὗ
dokler (ne), do tedaj, da
•
ἀνθ' οὗ, δι' ὅ
zakaj, čemu
•
ἐφ' ᾧ
pod pogojem, da
3.
včasih ima ὅς tudi drug pomen, in sicer:
a)
finalen z ind. fut.
•
ὅπλα κτῶνται, οἷς ἀμυνοῦνται τοὺς ἀδικοῦντας
da bi z njim odbili
b)
kavzalen
= ὅτι ker
•
θαυμαστὸν ποιεῖς, ὃς ἡμῖν οὐδὲν δίδως
c)
konsekutiven, zlasti če stoji v prejšnjem stavku οὕτως, τοσοῦτος itd.
•
οὐκ ἔστιν οὕτω μῶρος, ὃς θανεῖν ἐρᾷ
č)
hipotetičen
•
βέλτερον ὃς φεύγων προφύγῃ κακὸν ἠὲ ἄλφη
•
νεμεσσῶμαί γε μὲν οὐδὲν κλαίειν, ὅς κε θάνῃσι
•
τῷ ἀνδρί, ὃν ἂν ἕλησθε, πείσομαι
4.
attractio relativi,: oziralni zaimek se ujema v spolu in številu s svojo odnosnico, v sklonu pa se ravna po glag. stavka, v katerem stoji; pogosto pa, zlasti tedaj, kadar bi pri oziralnem zaimku skladnja zahtevala acc., se lahko tudi v sklonu nasloni na svojo odnosnico; če je odnosnica kazalni zaimek, se izpusti; samostalniška odnosnica pogosto stopi v oziralni stavek
•
τῆς γενεῆς, ἧς Τρωῒ Ζεὺς δῶκε
•
οὐδὲ σύμφωνα, οἷς (= τούτοις, ἅ) τὸ πρῶτον ἔλεγες
•
ὧν οἱ θεοί σοι ἔδωκαν ἀγαθῶν ἄξιος (= ἄξιος τῶν ἀγαθῶν, ἅ …)
•
ξὺν ᾧπερ εἶχον οἰκετῶν πιστῷ μόνῳ (= σὺν τῷ πιστῷ, ὃν μόνον εἶχον πιστόν)
○
včasih se pa obratno nasloni odnosnica na oziralni zaimek
ἀνεῖλεν αὐτῷ θεοῖς οἷς ἔδει θύειν (= θεούς, οἷς ἔδει θύειν)
Dostopnost