Termania - Geselska baza za novi grško-slovenski slovar (Λ-Μ)

οὗτος, αὕτη, τοῦτο

Et.: iz ide. *so-, *sa-, *to- in *h2u-to-

● Obl. gen. τούτου, ταύτης itd. || ion. gen. pl. fem. τουτέων

1. pron. demonstr.

a) ta, ta, to, ta tukaj

b) nav. kaže na sedanjost (na sedanje, na tu navzoče), včasih na preteklost (na preteklo, na prejšnje), redkeje na prihodnost (na tisto, kar sledi)
        • οὗτος ὁ ἀνήρ ali ὁ ἀνὴρ οὗτος ta mož tukaj, ta mož tam
        • οὗτος ἐγώ tukaj sem
        • ταῦτα ἀποκρινάμενος εἶπον τάδε

c) zlasti stoji za osebo
        • οὗτος ti tukaj
        • τίς οὗτος kdo si?

č) včasih se τοῦτο in ταῦτα nanaša na fem. ali masc. v sg. ali pl.
        • οἶνόν τε καὶ σῖτον μελίνης, τοῦτο γὰρ ἦν πλεῖστον

2.
        • καὶ οὗτος in ta, in sicer, tudi ta
        • καὶ ταῦτα in to, in sicer

3.
        • οὗτος, ὅς tisti, kateri; oni, kateri

4. oni znani, slavni, zloglasni
        • ὁ πάντ' ἄναλκις οὗτος
        • οἱ τὰς τελετὰς ἡμῖν οὗτοι, καταστήσαντες
        • τούτους τοὺς πολυτελεῖς χιτῶνας
        • τούτους τοὺς συκοφάντας (tiste zloglasne)

5. pogosto se prevaja s tukaj, tam
        • πολλὰ ὁρῶ ταῦτα (tam) πρόβατα
        • ξένοι οὗτοι (tukaj) ἕτοιμοι, ἀναλίσκειν

6. adv.

a) τοῦτο, ταῦτα tako, zato, zaradi tega
        • αὐτὸ τοῦτο ravno zaradi tega
        • τοῦτο μὲν … τοῦτο δέ zdaj … zdaj, nekaj … nekaj, deloma … deloma

b) ἐκ τούτου nato
        • ἐκ τούτων iz tega, od tega časa, nato, zato

c) εἰς τοῦτο do zdaj, do sedaj, tako daleč
        • τινός v čem

č) κατὰ τοῦτο na tem mestu, zato, tako

d) διὰ ταῦτα zato

e) μετὰ ταῦτα nato

f) πρὸς ταῦτα nato

g) ἐν τούτῳ medtem, v tem trenutku

h) ταύτῃ tu, na tem mestu, na ta način
        • οἱ ταύτῃ ljudje v tem kraju
        • τὰ ταύτῃ ti kraji

Vir: Geselska baza za novi grško-slovenski slovar (Λ-Μ) - Matej Hriberšek in sodelavci: Gardina, Yoshinaka Gerl, Iljaš, Keršič, Pikl, Pintarič, Kus, Šiškovič, Škraban

Komentiraj slovarski sestavek